Top 10 bài văn phân tích nhân vật Ngô Tử Văn trong chuyện chức phán sự đền Tản Viên hay nhất

Nguyễn Dữ là một nhà văn thành công với thể loại truyền kì khi ông nói đến những chuyện kì ảo được lưu truyền trong dân gian. Và đặc biệt là tác phẩm “Truyền kì mạn lục" đã tạo nên một thiên cổ tùy bút ra đời trong nửa đầu thế kỉ XVI. Trong đó tiêu biểu là Chuyện chức phán sự đền Tản Viên cùng vẻ đẹp nhân vật Ngô Tử Văn.

Ngay từ đầu tiên tác giả đã đưa người đọc đến với một nhân vật miêu tả một cách trực tiếp. Tên là Soạn quê ở huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta thường khen là một người cương trực. Lời giới thiệu ngắn gọn, trực tiếp theo kiểu truyền thống nhưng cũng phần nào giúp ta hiểu rõ tính cách nhân vật. Ngô Tử Văn còn là người có hành động giúp dân trừ bạo mà đốt đền. Bởi trong làng có một ngôi đền linh ứng lắm.

Cuối đời nhà Hồ, quân Ngô sang lấn cướp, vùng ấy thành một nơi chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, từ đấy làm yêu làm quái trong dân gian. Tử Văn tức quá một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền. Đó là một tinh thần khẳng khái, cương trực, hành động vì dân trừ bạo với tinh thần dân tộc diệt trừ hồn ma tên giặc xâm lược. Hành động đốt đền thể hiện rõ con người Ngô Tử Văn. Trước khi đốt đền thì tắm gội sạch sẽ, khấn trời hành động trang nghiêm tôn trọng thần linh. Sau khi đốt đền thì “vung tay không cần gì cả” hành động không phải là liều lĩnh nhất thời, cũng không phải vì danh lợi mà vì nghĩa vong thân. Là một người liều lĩnh nên khi đốt đền xong Ngô Tử Văn không suy nghĩ quá nhiều. Lúc đó tình thế của chàng bị hồn ma Bách hộ họ Thôi một người khôi ngô, cao lớn xưng là cư sĩ đòi dung trả đền nhưng Tử Văn vẫn mặc kệ vẫn ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Đó là hành động tin tưởng vào chính nghĩa vào những việc mình đã làm. Sau đó thổ công một ông già áo vải mũ đen phong độ nhàn nhã tính khiêm tốn khiến Ngô Tử Văn ngạc nhiên “sao nhiều thần quá vậy”. Khi thổ công kể rõ sự tình thì chàng lại muốn kiện Diêm Vương.

Vẫn là sự tin tưởng vào công lí và chính nghĩa. Là một người cương trực nên Tử Văn không hề sợ điều gì và đã có vụ sử kiện ở dưới âm phủ vì hồn ma tướng giặc kiện Ngô Tử Văn đốt đền. Tướng giặc đã giả mạo thổ thần, làm hại dân, qua mặt Diêm Vương. Tướng giặc vẫn tồn tại vì các thần ở những đền miếu lân cận ăn của đút nên bao che cho kẻ ác, vì các phán quan Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế. Hồn ma kiện Tử Văn ở Minh ti làm Diêm Vương quát mắng Tử Văn, bênh vực hồn ma nhưng Tử Văn không hề run sợ cứng cỏi minh oan cho mình. Lần hai hắn đổi giọng nhân nghĩa làm Diêm vương cử người đến đền Tản viên lấy chứng cứ thì Tử Văn rất thông minh khi yêu cầu đính thân Diêm Vương đến đền để xác minh. Và cuối cùng công lí đã chiến thắng cái ác khi hồn ma bị giam nhốt vào ngục Cửu U Diêm Vương đã mắng trừng phạt hồn ma và ban thưởng cho Tử Văn. Chính hành động trượng nghĩa ấy đã giúp Tử Văn không những không bị nghi oan mà còn được thưởng đó là việc được sống trở lại, ban thưởng xôi lợn và được nhận chức phán sử đền Tản Viên. Phán xử là chức quan xem xét về các vụ kiện tụng, giúp việc cho người xử án chức quan thực hiện công lí. Ngô Tử Văn xứng đáng được nhận chức quan này vì chàng là người dân chủ, dám bảo vệ đến cùng công lí, chính nghĩa. Sự chiến thắng của Tử Văn là sự thưởng công xứng đáng, khẳng định chân lí sẽ chiến thắng tà ác và thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Công bằng và hạnh phúc chỉ đến khi người chính trực biết đấu tranh với cái xấu, cái ác sự tà gian. Truyện với cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn giàu kịch tính kết hợp yếu tố kì ảo cùng nghệ thuật tương phản xuyên suốt.

Qua hình tượng Tử Văn tác phẩm ca ngợi chính nghĩa, tinh thần quyết liệt tà gian. Ngụ ý phê phán gắn liền với tâm sự thời thế của nhà văn, bài học nhân sinh cùng niềm tin vào lẽ phải tin vào điều đúng đắn phải có bản lĩnh chống lại cái gian tà trong cuộc chiến cam go. Đọc xong tác phẩm mà đã để lại trong lòng người đọc bài học sâu sắc trong cuộc sống phải tin vào lẽ phải vào chính nghĩa và có tinh thần đứng lên đấu tranh. Hãy tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn, đáng sống hơn.

Nguyễn Dữ là một danh sĩ thời Lê sơ, thời nhà Mạc và là tác giả của "Truyền kỳ mạn lục", một tác phẩm truyền kỳ nổi tiếng tại Việt Nam được coi là áng "thiên cổ kì bút". "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một trong số hai mươi truyện viết bằng chữ Hán, tiêu biểu trong "Truyền kì mạn lục".

Truyện đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật chính Ngô Tử Văn với tinh thần khẳng khái, cương trực và giàu lòng dũng cảm. "Truyền kì mạn lục" được viết bằng tản văn xen lẫn biền văn và thơ ca, từ khúc, cuối mỗi truyện thường có lời bình của tác giả. Nội dung tác phẩm có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác giả lấy xưa để nói nay, lấy cái "kì" để nói cái "thực". "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một trong những truyện tiêu biểu trong tập "Truyền kì mạn lục" khẳng định tính dân tộc, tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu cho chính nghĩa thông qua việc xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn.

Mở đầu truyện, Nguyễn Dữ giới thiệu lai lịch Ngô Tử Văn với cách giới thiệu quen thuộc, truyền thống trong văn học cổ gồm tên, quê quán, tính tình: "Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực". Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn tạo cho người đọc ấn tượng về Ngô Tử Văn - một trí thức khẳng khái, dũng cảm. Sự dũng cảm ấy thể hiện ngay ở việc đốt đền của chàng. Lí do Tử Văn đốt đền bởi tức giận không chịu được cảnh yêu tà tác oai tác quái hại dân. Chàng đã dám đứng lên trừ yêu diệt quái giúp dân làng. Trước khi đốt đền, chàng đã chuẩn bị kĩ lưỡng: "tắm gội sạch sẽ, khấn trời". Tử Văn làm việc ghê gớm một cách cẩn trọng, công khai, xuất phát từ một ý thức rõ ràng, muốn lấy lòng trong sạch, muốn lấy thái độ chân thành của mình để được trời đồng tình, ủng hộ. Sau khi đốt đền, mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, chỉ có chàng vẫn ngất ngưởng tự nhiên bởi chàng tin vào việc chính nghĩa mình làm. Ngô Tử Văn hiện lên là một trí thức cương trực, là hình ảnh của kẻ sĩ vì dân. Sự cương trực của chàng càng được thể hiện rõ ràng qua cuộc đối thoại với hồn ma Bách hộ họ Thôi, qua cuộc đối chất ở Minh ti,...

Sau khi đốt đền, Tử Văn bị hồn ma làm cho sốt rét. Sau đó khi gặp thì hồn ma mắng mó, đe dọa và quyết kiện chàng tại Phong đô. Trái ngược với sự tức giận của hồn ma, Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Với bản tính rất kiên cường, chàng không sợ những lời đe dọa, chàng luôn tự tin vào việc mình làm là chính nghĩa. Bởi vậy, trong cuộc gặp gỡ với Thổ công, khi Thổ công nói sẽ giúp đỡ, cung cấp sự thật, chứng cớ thì Tử Văn càng quyết tâm làm việc nghĩa tới cùng. Tử Văn bị bắt xuống Minh ti rùng rợn với những tên quỷ Dạ Xoa, đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác, nhưng Tử Văn không hề sợ ma quỷ.

Khi bị Diêm Vương buộc tội, Tử Văn kêu oán, sau đó chàng vạch mặt tên bại tướng bằng lời lẽ cứng cỏi: "Nếu nhà vua không tin lời tôi, xin tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi, không đúng như thế, tôi xin chịu thêm tội nói càn". Trải qua một cuộc xung đột đầy đối chất, cuối cùng lòng nghĩa khí của Tử Văn đã thắng lợi vẻ vang. Qua cuộc đối chất ở âm phủ, Ngô Tử Văn hiện lên là một người ngay thẳng, là người tiêu biểu cho kẻ sĩ nước Nam: cương trực, dám đấu tranh vì lẽ phải tới cùng. Đặc biệt, lời bình cuối chuyện của người viết càng tô đậm thêm vẻ đẹp của Ngô Tử Văn: "Người ta thường nói: Cứng thì gãy, kẻ sĩ lo không cứng mà thôi, còn gãy, không gãy là việc trời. Sao nên đoán trước là sẽ gãy mà chịu đổi cứng ra mềm? Ngô Tử Văn chỉ là một anh áo vải. Duy giữ được cái cứng nên dám đốt cháy đền tà, bẻ gãy yêu quỷ, chỉ một hành động mà cái tức của thần, của người đều được rửa sạch, vì thế mà rạng danh với Minh Tào, rồi được trao chức vị để đền công, thật là xứng đáng. Làm kẻ sĩ chớ kiêng sợ sự cứng cỏi". Lời bình như đề cao thêm sự cứng cỏi trong con người Ngô Tử Văn.

Đó là cái cứng cỏi vì chính nghĩa, dù có nhất thời chịu khuất, nhưng chắc chắn được mọi người ủng hộ và nhất định sẽ chiến thắng nhờ có sự ủng hộ ấy. Với cốt truyện được kết cấu như một xung đột đầy kịch tính có mở đầu, có xung đột, có phát triển, có đỉnh điểm và có kết thúc, cách xây dựng nhân vật theo hai tuyến thiện và ác, kết hợp sử dụng các yếu tố kì ảo, truyện đã xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn cương trực, thẳng thắn, là hình ảnh của kẻ sĩ nước Việt bất khuất, chính trực.

Thông qua nhân vật Ngô Tử Văn, Nguyễn Dữ khéo léo thể hiện niềm tin vào công lí, chính nghĩa thắng gian tà, thiện thắng ác. Ngô Tử Văn là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa, là kết tinh vẻ đẹp của kẻ sĩ cương trực, yêu nước, thương dân. Ta hiểu vì sao "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" nói riêng và "Truyền kì mạn lục" nói chung được xem là "thiên cổ kì bút" của cả dân tộc.

Nguyễn Dữ là nhà văn tiêu biểu trong nền văn học trung đại Việt Nam. Tác phẩm của ông phản ánh một thái độ nhân sinh, một ý tưởng đạo đức. Đó là những mong muốn của ông về một xã hội mọi người được sống yên bình trong nền đức trị, trong sự công bằng, trong tình cảm yêu thương nhân ái giữa con người với con người...

Quan điểm đó đã được thể hiện trong nhân vật Ngô Tử Văn - một nhân vật dũng cảm kiên cường trong tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.” Mở đầu tác phẩm, Ngô Tử Văn đã hiện lên với những dòng giới thiệu ngắn gọn: Tên là Soạn quê ở huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta thường khen là một người cương trực. Lời giới thiệu ấy đã được minh chứng thông qua hành động đốt đền. Trong làng có một ngôi đền linh ứng lắm. Cuối đời nhà Hồ, quân Ngô sang lấn cướp, vùng ấy thành một nơi chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, từ đấy làm yêu làm quái trong dân gian. Trong khi mọi người đều sợ hãi, không dám làm gì quỷ thần ở ngôi đền gần làng thì Tử Văn cương quyết, ung dung, tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt hủy ngôi đền. Hành động đó xuất phát từ mong muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, cũng từ đó giúp ta thấy được cốt cách của một người dũng cảm, tin vào chính nghĩa, bênh vực người lương thiện của chàng. Ngoài ra, sự cứng cỏi của Ngô Tử Văn còn được thể hiện thông qua thái độ của chàng dành cho tên tướng giặc.

Tên tướng giặc là một kẻ xảo quyệt, hắn dùng tà phép khiến cho chàng bị sốt nóng sốt rét, đầu lảo đảo. Hồn ma tướng giặc buông lời mắng mỏ, đe dọa, quyết kiện Tử Văn xuống tận Diêm Vương. Trước sự ngang ngược trắng trợn, quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ mà tự tin, không coi những lời đe dọa ra gì, thậm chí chẳng thèm tiếp lời hồn ma tướng giặc. Là một người cương trực nên Tử Văn không hề sợ điều gì, ngay cả khi bị lôi xuống địa phủ. Hồn ma kiện Tử Văn ở Minh ti làm Diêm Vương quát mắng Tử Văn, bênh vực hồn ma nhưng Tử Văn không hề run sợ cứng cỏi minh oan cho mình. Chàng không chỉ "kêu to", khẳng định "Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian", chàng còn dũng cảm vạch mặt tên bạo tướng gian tàn với lời lẽ rất "cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào". Khi đối diện trước Diêm Vương uy nghiêm, Tử Văn đấu tranh vạch tội tên tướng giặc bằng những lí lẽ, bằng chứng không thể chối cãi, giọng điệu đanh thép vững vàng. Chàng không chịu khuất phục trước uy quyền, kiên quyết đấu tranh cho công lí và lẽ phải đến cùng. Và công lí đã chiến thắng cái ác, hồn ma bị trừng phạt nặng nề, còn Tử Văn thì được ban thưởng. Chiến thắng của Tử Văn chính là lời khẳng định cho sức mạnh của cái thiện, sự khẳng khái, tình yêu chính nghĩa và công bằng. Ngô Tử Văn đại diện cho tinh thần chính trực, sẵn sàng đấu tranh để bảo vệ cho nhân dân, cho sự lương thiện. Truyền kỳ mạn lục là tập truyện có nhiều thành tựu nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật dựng truyện, dựng nhân vật.

Nó vượt xa những truyện ký lịch sử vốn ít chú trọng đến tính cách và cuộc sống riêng của nhân vật, và cũng vượt xa truyện cổ dân gian thường ít đi sâu vào nội tâm nhân vật. Tác phẩm kết hợp một cách nhuần nhuyễn, tài tình những phương thức tự sự, trữ tình và cả kịch, giữa ngôn ngữ nhân vật và ngôn ngữ tác giả, giữa văn xuôi, văn biền ngẫu và thơ ca. Lời văn cô đọng, súc tích, chặt chẽ, hài hòa và sinh động. Truyền kỳ mạn lục là mẫu mực của thể truyền kỳ, là "thiên cổ kỳ bút", là "áng văn hay của bậc đại gia", tiêu biểu cho những thành tựu của văn học hình tượng viết bằng chữ Hán dưới ảnh hưởng của sáng tác dân gian. Điều đó đã được thể hiện rõ rệt thông qua “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”. Câu chuyện kết thúc với thắng lợi dành cho Ngô Tử Văn, hay nói cách khác, đó là chiến thắng của chính nghĩa.

Thông qua tác phẩm này, tác giả đã gửi gắm cho chúng ta những bài học nhân sinh vô cùng sâu sắc, đó cũng là bài học mà không chỉ con người thời trung đại, mà ngay cả chúng ta, những người thời hiện đại cần phải học hỏi để giữ cho bản thân niềm tin vào chính nghĩa, vào thiên lương ở đời.

Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn trung đại xuất sắc của văn học Việt Nam. Ông có nhiều tác phẩm để đời nhưng trong đó phải kế tới "Truyền kì mạn lục". Tập truyện được đánh giá là "thiên cổ kì bút" với hơn hai mươi câu chuyện kì ảo được Nguyễn Dữ thu thập từ trong dân gian rồi viết lại. "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một câu chuyện được rút ra từ tập truyện đó, viết về cuộc chiến chống lại cái ác, bảo vệ lẽ phải của một con người chính trực, dũng cảm mang tên Ngô Tử Văn.

Ngay từ những dòng đầu, tác giả đã giới thiệu về nhân vật chính của câu chuyện. Đó là một chàng trai họ Ngô, tên Soạn, tự là Tử Văn. Chàng là người "huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang". Tiếp đến, chàng được giới thiệu là người cương trực, khẳng khái, "thấy sự tà gian thì không thể chịu được", được mọi người khen là một người "cương phương". Lời giới thiệu của Nguyễn Dữ dành cho Ngô Tử Văn thật ngắn gọn, súc tích, trực tiếp, chỉ vài dòng để giới thiệu được họ tên, quê quán cũng như tính cách của chàng trai họ Ngô. Qua việc giới thiệu khái quát về nhân vật, tác giả Nguyễn Dữ đã mang đến cho người đọc cảm nhận chân thực, sinh động của nhân vật đồng thời hướng người đọc đến những nhìn nhận đúng đắn về hành động đốt đền của Ngô Tử Văn sau này.

Ở trong làng của Ngô Tử Văn có một ngôi đền thiêng bị tên tướng giặc bại trận tác quái khiến cho nhân dân không yên ổn, "có người dốc hết của cái, gia sản khánh kiệt cũng không đủ cầu cúng". Điều này khiến Tử Văn vô cùng tức giận nên một hôm, chàng "tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa đốt đền". Hành động của Tử Văn rất quyết liệt, rất mạnh mẽ, dũng cảm. Chàng đã làm một việc được coi là báng bổ thần linh, động tới thần thánh, ai cũng e sợ, thế nhưng, Tử Văn vẫn "vung tay không sợ gì cả", bởi chàng tin rằng việc làm của mình là việc làm chính nghĩa và bảo vệ cho nhân dân.

Hành động này cũng khẳng định tính cách của Tử Văn, của một kẻ sĩ hiên ngang giữa trời đất, như tác giả đã giới thiệu phía trên, khẳng khái, cương trực, "thấy tà gian thì không thể chịu được". Hành động đốt đền của chàng hẳn đã được chàng suy tính kỹ lưỡng chứ không phải bộc phát mà làm. Bởi trước khi đốt đền, chàng đã "tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa", điều này chứng tỏ chàng rất kính cẩn với thần linh, trời đất, chứ không hề muốn xúc phạm. Hành động đốt đền lần này của chàng chẳng qua vì muốn ngăn chặn sự tác quái của tên tướng giặc bại trận, bảo vệ cuộc sống của dân lành. Khi chàng "châm lửa đốt đền", hành động vô cùng dứt khoát, quyết liệt, dũng cảm, dám làm những việc mình coi là đúng đắn, trừ hại cho dân. Sự việc kinh động đến thánh thần, mọi người đều "lắc đầu lè lưỡi, lo sợ" cho chàng, thế nhưng, chàng không hề sợ hãi mà còn "vung tay không cần gì cả", tỏ rõ khí phách của mình. Bởi chàng tin rằng việc mình làm là diệt trừ cái ác, bảo vệ cho dân lành, chắc chắn sẽ được thần linh phù hộ.

Tuy vậy, nó cũng là sự việc châm ngòi cho cuộc chiến giữa chàng và tên tướng giặc bại trận, cuộc chiến giữa chính và tà. Sự cương trực, khẳng khái của Tử Văn được bộc lộ rõ nhất khi chàng phải đối đầu với tên tướng giặc ở dưới Minh ty. Đây là cuộc chiến cam go giữa sự ngay thẳng, chính trực của Tử Văn và sự xảo quyệt, gian trá của hồn ma tên tướng giặc bại trận. Vốn là tên tướng bại trận, chết ở nơi đất khách, thế nhưng, tên tướng giặc họ Thôi lại tác quái của một vùng còn chiếm đóng đền của Thổ thần, bắt nhân dân cúng bái, đút lót cho những ngôi đền xung quanh để lấy lòng. Hắn là kẻ rất xảo quyệt và gian trá! Trên trần gian, hắn mượn oai linh của thần thánh, dùng thân phận của Cư sĩ để dọa nạt Ngô Tử Văn. Dưới Minh ty, hắn dùng những lời nói thống khổ, kêu cầu tới Diêm Vương, gán ghép, vu khống tội trạng cho chàng. Thế nhưng, dù ở nơi trần gian hay dưới âm phủ, Tử Văn đều không hề cúi đầu trước sự gian trá, xảo quyệt của tên tướng giặc đó mà còn điềm nhiên, "mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng" trước sự doạ nạt trắng trợn của hắn.

Sau đó, chàng gặp được Thổ thần và được Thổ thần kể lại đầu đuôi câu chuyện , chàng đã vô cùng kinh ngạc nhưng càng quyết tâm hơn, quyết đối đầu với tên tướng giặc xảo trá kia dù là ở dưới Minh ty. Điều này đã chứng tỏ con người bộc trực, ngay thẳng của chàng, tấm lòng nghĩa khí, dám đứng lên đấu tranh cho công bằng công lý, điều mà thần linh đôi khi cũng phải e dè. Sự việc này còn phản ánh xã hội phong kiến đương thời thời Nguyễn Dữ, nơi mà thật giả, trắng đen lẫn lộn, nơi mà những sự phi lý vẫn diễn ra một cách tự nhiên nhất. Thế nhưng, ở xã hội ấy, vẫn có những kẻ sĩ can trường dám đứng lên để đấu tranh cho chính nghĩa, cho lẽ phải như Ngô Tử Văn. Tên tướng giặc xuống tới Minh ty kêu oan với Diêm Vương, dùng những lời lẽ Nho sĩ mà tố cáo chàng khiến Tử Văn bị kéo xuống Minh ti, bị bắt vào địa ngục với tội danh "tội sâu ác nặng, không được dự vào hàng khoan giản". Thế nhưng, bằng sự nhanh trí, sự can đảm, Ngô Tử Văn đã lên tiếng kêu oan "Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian, có tội lỗi gì xin bảo cho rõ, không nên bắt chết một cách oan uổng". Nếu như người thường ở dưới Minh ty có sóng to gió lớn với quỷ Dạ Xoa nanh ác phải khiếp sợ thì Tử Văn vẫn điềm nhiên, can đảm, chàng vẫn không chút sợ hãi, quyết tâm đòi lại công lý. Đối đầu trực diện với cái ác trên điện Minh ty, Tử Văn phải "đơn thân độc mã" nhưng chàng tin vào sức mạnh của công lý, của sự thật. Trước mặt Diêm Vương, tên tướng giặc dùng lời lẽ xảo trá của mình để thanh minh với Diêm Vương, đồng thời cũng là để bẻ gãy ý chí của Tử Văn, khiến chàng phải chịu khuất phục trước uy quyền. Thế nhưng, với luận điệu cứng cỏi và những bằng chứng không thể chối cãi được lấy từ đền Tản Viên, chàng đã mạnh mẽ đối chất với tên tướng giặc, bẩm tấu lên Diêm Vương sự thật mà mình biết được. Chàng đã bất chấp tất cả, kể cả tính mạng của mình để quyết tâm đòi lại công bằng và lẽ phải, không một lần cúi đầu khuất phục trước uy quyền. Cuối cùng, sau từng bước chứng minh, chàng đã chiến thắng được hồn ma tên tướng giặc gian trá, lấy lại công bằng cho Thổ thần, đồng thời bảo toàn được mạng sống của mình, bắt tên tên giặc kia phải chịu trừng phạt thích đáng. Đây là chiến thắng không chỉ của Tử Văn mà còn là chiến thắng của nhân dân nước Việt ta trước tên tướng giặc phương Bắc, là sự chiến thắng của chính nghĩa trước cái gian tà, trừ hoạ cho dân.

Ngô Tử Văn trở về dương gian thì tầm một tháng sau, Thổ thần đến và bảo rằng ông đã tiến cử chàng với đức thánh Tản nhậm chức Phán sự ở đền Tản Viên. Thổ thần khuyên chàng rằng: "Người ta sống ở đời, xưa nay ai cũng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau là đủ rồi" và khuyên chàng nên nhận chức này. Tử Văn vui vẻ nhận lời, "thu xếp việc nhà rồi không bệnh tật gì mà mất". Đây là sự đền đáp xứng đáng dành cho chàng, khẳng định sự thắng lợi của chàng trong cuộc chiến với tên giặc xảo trá, khẳng định niềm tin của nhân dân vào sự chiến thắng của lẽ phải trước cái gian tà. Chính nghĩa sẽ luôn thắng và kẻ sĩ sẽ được đền đáp. Thông qua cuộc chiến với cái ác, Ngô Tử Văn đã khẳng định được tính cách chính trực, khẳng khái của mình, chứng minh bản lĩnh của một kẻ sĩ cứng cỏi, dám đứng lên bảo vệ công lý đến cùng. Đồng thời cũng khẳng định niềm tin của tác giả vào sự chiến thắng của chính nghĩa, khẳng định niềm tự hào tự tôn dân tộc, chiến thắng trước kẻ thù ngoại xâm, trước cái ác cái xấu xa.

Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên là câu chuyện được kết hợp giữa yếu tố kì ảo và hiện thực. Câu chuyện được xây dựng với cốt truyện kịch tính, hấp dẫn, với sự li kì bởi yếu tố tâm linh. Những nhân vật được xây dựng thông qua tính cách và hành động, rất chân thực. Nhân vật Ngô Tử Văn là người đại diện cho tầng lớp kẻ sĩ ở xã hội phong kiến xưa với tính cách khẳng khái, nhân cách cao đẹp. Họ dám đứng lên để đấu tranh cho chứng nghĩa, dũng cảm đối đầu với cái ác để bảo vệ cho nhân dân, để khẳng định niềm tin vào công bằng và lẽ phải. Cuộc chiến của Ngô Tử Văn cũng phản ánh xã hội xưa với đầy rẫy những bất công, những tham quan, những kẻ ác hoành hành. Thông qua cuộc chiến ấy và việc Tử Văn được nhận chức Phán sự, tác giả muốn khẳng định rằng sẽ có những con người, những vị quan thanh liêm và ngay thẳng như Ngô Tử Văn dám đứng lên chống lại cái ác, cái xấu mang lại bình yên cho nhân dân.

"Chuyện chức phán xự đền Tản Viên" là một trong số những truyện hay, tiêu biểu của "Truyền kì mạn lục" (ghi chép tản mạn những truyện lạ truyền ở đời). Truyện xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn, một con người chính trực, khảng khái, dám đứng lên tiêu diệt cái xấu để bảo vệ nhân dân, qua đó thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Ngô Tử Văn là nhân vật chính của truyện. Khác với một số truyện trong đó Nguyễn Dữ trình bày lai lịch và hành trình số phận nhân vật từ đầu đến cuối, Chuyện chức phán sự đền Tản Viên chỉ chọn một thời điểm có ý nghĩa nổi bật nhất để bộc lộ đầy đủ tính cách nhân vật. Chuyện giống như một màn kịch ngắn.

Mở màn là sự xuất hiện của Ngô Tử Văn với hành động châm lửa đốt ngôi đền thiêng. Hành động chính là sự châm ngòi nổ cho một cuộc chiến đấu giữa chàng và hồn ma tên tướng giặc bại trận. Đây cũng là cuộc chiến đấu ngay từ đầu đã thể hiện sự gay go quyết liệt. Cũng ngay từ đầu tính cách của Ngô Tử Văn đã bộc lộ khá rõ. Tính cách của chàng thể hiện qua lời lẽ khá rõ: “Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực”.

Tính cách ấy càng được phát họa rõ nét qua hành động, cử chỉ của nhân vật: “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, họ lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng Tử Văn vung tay không cần gì cả”. Phản ứng của Tử Văn trước thói xấu, thói ác nhanh và mạnh như thuốc súng. Hành động “tắm gội chay sạch” trước khi đốt đền, “vung tay không cần gì cả” sau khi đốt đền, chứng tỏ Tử Văn đã quyết đấu, quyết sống mái với kẻ gian tà, dù đó là đối thủ ai cũng phải kinh sợ. Tuyên chiến với một kẻ thù đầy sức mạnh hiểm ác, lúc đầu Tử Văn “đơn thương độc mã”, nhưng Tử Văn tin vào việc làm và sức mạnh chính nghĩa của mình. Hành động “vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên” của Tử Văn trước lời đe dọa của tướng giặc không phải là hành động bất cần của kẻ liều mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa. Câu hỏi của Tử Văn với Thổ công: “Hắn có thực là tay hung hãn có thể gieo vạ cho tôi không?” không phải là cau hỏi của kẻ hoang mang lo sợ mà là câu hỏi của người muốn “biết địch, biết ta” để giành thắng lợi. Trong cuộc chiến đấu, Tử Văn có được sự trợ giúp của Thổ công. Nhưng với một người bị đánh đuổi khỏi nơi ở của mình, không dám đấu tranh đến cùng “phải đến nương tựa đền Tản Viên”, “phải tạm ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi” thì Tử Văn trông mong gì nhiều ở “ngoại viện”? Cho nên, về cơ bản Tử Văn không có âm phù, dương trợ. Trong khi đó cuộc đấu của chàng ngày càng gay go, quyết liệt. Khi đối chất cùng tướng giặc, Tử Văn hoàn toàn tin mình chính nghĩa và chàng có thêm sức mạnh. Nhưng lúc ở chốn thâm cung, chàng khẳng định điều này đâu phải dễ.

Do chỉ nghe một bên nguyên, Diêm Vương – vị quan tòa xử kiện, người cầm cán cân công lí cũng đã có lúc tỏ ra hồ đồ. Chính khi đứng trước búa rìu pháp luật, Tử Văn càng tỏ rõ chàng là người có khí phách. Chàng không chỉ “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian”, chàng còn dũng cảm vạch mặt tên bạo tướng gian tà với lời lẽ “rất cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Giữa chốn công đường nơi âm phủ, tính cách Tử Văn vẫn là bộc trực, khẳng khái, vẫn một quyết tâm sắt đá. Chàng chiến đấu đến cùng vì lẽ phải. Cứ từng đòn từng bước, Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, kháng cự của kẻ thù, cuối cùng đánh gục hoàn toàn viên tướng giặc.

Ngô Tử Văn chính là hình tượng tiêu biểu của kẻ sĩ cương trực, khảng khái, kiên quyết chống gian tà. Sự chiến thắng của Ngô Tử Văn sau nhiều ngày gian nguy, thử thách có ý nghĩa khẳng định niềm tin chính nhất định thắng tà. Mặc khác, Ngô Tử Văn còn là đại diện cho kẻ sĩ nước Việt, còn tên hung thần vốn là một tên tướng giặc Minh xâm lược, bị bại trận, bỏ xác ở nước ta nhưng cái hồn gian ác vẫn tiếp tục quẫy nhiễu nhân dân. Đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, truyện có ý nghĩa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, sự đấu tranh triệt để với cái ác để bảo vệ nhân dân, bảo vệ chính nghĩa.

“Chuyện chức phán sử đền Tản Viên” là đoạn trích thuộc thể loại truyện truyền kì, tại đây con người và cõi âm có sự giao thoa, qua lại với nhau. Đó chính là yếu tố tạo nên sự hấp dân của thể loại này. Trong đoạn trích nhân vật Ngô Tử Văn hiện lên với những phẩm chất đáng quý, là người dũng cảm, trân thật, không sợ khó khăn, luôn đứng lên bảo vệ lẽ phải, giệt trừ gian ác.

Ngay từ đầu truyện tác giả đã giới thiệu Ngô Tử Văn là người khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà không chịu được. Cách mở đầu trực tiếp ngắn gọn theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại, chưa thoát khỏi lối kể dân gian, gây sự chú ý cho người đọc. Ngô Tử Văn đốt đền là do đền là nơi thờ người có công với nước, với dân. Nhưng tại ngôi đền này lại thờ tên tướng cướp nước mình, hắn là tên tướng họ Thôi bại trận. Phẫn nộ trước những việc làm tác oai, tác quái, bắt nạt nhân gian hiền lành lành của tên bách hộ họ Thôi nên đã quyết định đốt đền.

Chuẩn bị đốt đền Ngô Tử Văn tắm rửa sạch sẽ, khấn trời thể thiện thái độ tôn kính, nghiêm túc. Khi châm lửa đốt đền mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, nhưng Tử Văn vẫn một mực đốt đền, chàng đã nghĩ đến những hậu quả mình phải gánh chịu, nhưng chàng sẵn sàng hành động. Như dự tính , chàng bị bắt xuống gặp Diêm Vương, nhưng đây là một hành động có ý thức của Tử Văn, chàng chủ động trong việc này. Cho thấy chàng là một kẻ sĩ tính tình khẳng khái, cương trực, dũng cảm vì dân trừ hại. Có tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Sau khi đốt đền có rất nhiều chuyện đã xảy ra, nhưng Ngô Tử Văn vẫn rất bình tĩnh, sẵn sàng đối diện với mọi việc không sợ những lời đe dọa của tên hung thần, và được thổ công ủng hộ. Thổ công kể lại những sự việc bị hại của mình và không quên dặn dò Ngô Tư Văn khi đối phó với tên hung thần thì nên làm gì và trong cuộc đối chất với Diêm Vương dưới âm phủ cần lưu ý những điều gì. Thổ công là nạn nhân đang khiếp sợ, đã tô đậm thêm sự hung hãn của tên giặc. Thổ công là người đồng minh sẽ giúp Tử Văn trên con đướng đi vạch trần cái ác.Cái thiện luôn được ủng hộ, luôn được giúp đỡ. Ngô Tử Văn là kẻ sĩ đầy bản lĩnh không hề khiếp sợ trước gian tà.

Tác giả nhiều yếu tố kì ảo làm cho câu chuyện thêm hấp dẫn, li kì. Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, mang nhiều yếu tố bất ngờ, kết hợp với các yếu tố kì ảo dày đặc,… đã khắc họa rõ nét hình tượng nhân vật Ngô Tử Vaen là người cương trực, yêu chính nghĩa, bản lĩnh, kiên cường và giàu tinh thần dân tộc. Khi xuống dưới âm ty gặp Diêm Vương, Tử Văn luôn giữ thái độ một mực kêu oan chứng tỏ chàng không hề nhụt chí, hay run rẩy, khiếp sợ trước cảnh địa ngục, ma quỷ xung quanh. Chàng quyết đấu cho lẽ phải, công bằng, tin rắng công lý sẽ chiến thắng mọi sự gian ác. Không phụ tinh thần quyết liệt và đúng đắn của Ngô Tử Văn, chàng đã thắng kiện. Điều này chứng tỏ cái thiện, sực chính nghĩa sẽ chiến thắng cái gia tà hiểm ác. Tên họ Thôi bị xử phạt thích đáng, dân gian quay lại lúc yên bình, thổ công nhận lại tiền. Bằng chính nghĩa và sự dũng cảm, cương trực đấu tranh vì chính nghĩa cuối cùng Ngô Tư Văn đã chiến thắng được cái gian tà, trở thành người lo cuộc sống an yên cho nhân gian.

Qua việc tìm hiều về nhân vật Ngô Tử Văn, người sĩ tử đac giải trừ được tai họa, đem lại an lành cho nhân dân. Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn án, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh dự cho Thổ thần nước Việt. Niền tin vào công lý cái thiện chiến thắng cái ác được nâng lên, và chắc chắn chính nghĩa sẽ luôn chiến thắng gian tà.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một trong những truyện hay, tiêu biểu nhất trong Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ. Nổi bật nhất trong tác phẩm là kẻ sĩ cương trực thẳng thắn Ngô Tử Văn, nhân vật đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc, đồng thời tác giả cũng gửi gắm những tư tưởng, quan điểm về xã hội con người qua nhân vật này.

Ngô Tử Văn là hình tượng kẻ sĩ tiểu biểu của văn học trung đại, cương trực, khẳng khái. Khác với những câu chuyện trong Truyền kì mạn lục giới thiệu về nguồn gốc xuân thân nhân vật, hành trình số phận nhân vật từ đầu đến cuối (Vũ Nương) thì trong tác phẩm này chỉ chọn một thời điểm, một lát cắt có ý nghĩa nổi bật nhất để bộc lộ đầy đủ tính cách nhân vật. Truyện có kết cấu như một màn kịch ngắn, qua màn kịch này toàn bộ tính cách, phẩm chất của nhân vật được phô bày. Pause Unmute Remaining Time -5:44 Close Player Mở đầu tác phẩm, tác giả giới thiệu Tử Văn vốn là người “khẳng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được…” và toàn bộ câu chuyện phía sau là để chứng minh cho nhận định ban đầu ấy. Tính cách cương trực, thẳng thắn, ghét gian tà được bộc lộ trực tiếp qua ngôn ngữ, hành động nhân vật. Trước hết là hành động Tử Văn đốt đền của tên tướng giặc họ Thôi. Vào cuối đời Hồ có tên tướng giặc Bách hộ họ Thôi, tên này tử trận gần miếu thổ thần nên đã cướp đền của Thổ công để trú ngụ. Khi ở đền hắn chẳng những không phù hộ cho nhân dân mà còn tác oai tác quái trong nhân gian.

Thấy sự gian tà Tử Văn vô cùng tức giận: “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, rồi châm lửa đốt đền”. Hành động đó cho thấy sự dũng cảm của Tử Văn, trong khi tất cả mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, sợ hãi thì Tử Văn đã có hành động vô cùng quyết liệt, trừ hại cho nhân dân. Sau khi đốt đền, chàng “vung tay không cần gì cả”, Tử Văn đã quyết đấu, quyết sống mái một phen với kẻ gian tà. Hơn nữa hành động của chàng không phải là hành động bột phát mà đã có sự suy nghĩ và chuẩn bị từ trước: tắm gội, khấn trời rồi mới thực hiện hành động đốt đền của mình. Tuyên chiến với kẻ thù có sức mạnh lại vô cùng hiểm ác, nhưng Tử Văn không hề sợ hãi. Trước những lời buộc tội của hồn ma bằng đạo lý nho gia, hay hăm dọa: “biết điều thì dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì, vô cớ hủy đền Lư Sơn, Cố Thiệu sẽ khó lòng tránh khỏi tan vạ”, Tử Văn vẫn tin vào sức mạnh chính nghĩa, công lý “ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Ngô Tử Văn vô cùng dũng cảm, tự tin. Thái độ ung dung, thản nhiên, coi thường lời buộc tội và đe dọa, đó không phải hành động của kẻ bất cần, không sợ sống chết mà là hành động tự tin của người nắm được chính nghĩa. Câu hỏi trước vị thổ thần “Liệu hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?” cho thấy Tử Văn muốn biết rõ thế ta địch để có những đối phó hợp lí. Soạn bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) hay nhất Trắc nghiệm bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) có đáp án Trước những lời dọa dẫm Tử Văn vẫn nhất quyết không nghe lời hắn xây lại đền, đêm hôm ấy Tử Văn bệnh càng thêm nặng và có hai tên quỷ sứ đến bắt đi xuống âm ty. Đến đây cuộc chiến đấu càng trở nên gay go, quyết liệt hơn.

Diêm Vương chỉ nghe từ một phía. Trước tình thế bị áp đảo, Tử Văn càng tỏ ra bình tĩnh và bản lĩnh hơn, chàng tâu trình đầu đuôi sự việc, lời lẽ vô cùng cứng cỏi, không hề có chút nhún nhường. Sở dĩ Tử Văn có được sự bản lĩnh ấy cũng là bởi một phần nhận được sự trợ giúp từ vị thổ thần đất Việt: “Rễ ác mọc lan, khó lòng lay động. Tôi đã định thưa kiện, nhưng mà có nhiều nỗi trăn trởi: Những đền miếu gần quanh, vì tham của đút, đều bênh vực cho nó cả”. Dù chỉ là yếu tố phù trợ, nhưng nhờ có nó mà Tử Văn có thêm tự tin. Nhưng cũng cần khẳng định rằng sự bản lĩnh của Ngô Tử Văn vẫn chủ yếu là ở bản tính vốn dũng cảm của chàng và xuất phát từ khát vọng cao cả muốn được thực thi công lý, đem lại bình yên cho nhân dân. Phần thắng đã thuộc về Tử Văn, thuộc về người cương trực, nghĩa khí, kẻ có tội – tên Bách hộ họ Thôi đã bị trừng trị thích đáng. Ngô Tử Văn được đền bù xứng đáng, Diêm Vương sai lính đưa về cõi dưỡng thế, xét Tử Văn đã có công trừ hại giúp dân nên được chia một nửa xôi lợn do dân cúng tế với vị Thổ thần. Hơn nữa Tử Văn còn được Thổ thần tiến cử giữ chứng phán sự đền Tản Viên.

Qua kết thúc có hậu này, tác giả Nguyễn Dữ muốn đề cao triết lí ở hiền gặp lành của nhân dân ta. Xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn tác giả chủ yếu phác họa tính cách nhân vật qua hệ thống ngôn ngữ và hành động, không chú trọng miêu tả tâm lí nhân vật. Đặt nhân vật vào lát cắt, tình huống có vấn đề để từ đó làm nổi bật những phẩm chất tốt đẹp của nhân vật. Ngoài ra, cũng cần kể đến những yếu tố li kì giúp hoàn thiện vẻ đẹp phẩm chất nhân vật và giúp truyện phát triển hợp lý.

Qua nhân vật Ngô Tử Văn nói riêng và tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên nói chung, Nguyễn Dữ đã đề cao vẻ đẹp kẻ sĩ cương trực, sẵn sàng đứng lên tiêu diệt cái xấu, cái ác. Đồng thời cũng thể hiện triết lí ở hiền gặp lành của dân tộc ta. Tác phẩm còn thể hiện tài năng nghệ thuật xây dựng truyện đặc sắc của Nguyễn Dữ.

Nguyễn Dữ là một nhà văn được biết đến với thành công ở thể loại truyền kỳ khi biên tập lại những chuyện kì ảo được lưu truyền trong dân gian. Đặc biệt, tác phẩm “Truyền kì mạn lục” ra đời trong nửa đầu thế kỉ XVI của ông đã được ca ngợi là “một thiên cổ tùy bút”. Trong đó, nổi bật là “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” với vẻ đẹp trong phẩm chất và tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn.

Mở đầu câu chuyện, tác giả đã đưa người đọc đến với nhân vật qua cách miêu tả một cách trực tiếp. Ngô Tử Văn tên gọi là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn có tính khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Khắp vùng Bắc thường khen Tử Văn là người cương trực. Qua lời giới thiệu trực tiếp ngắn gọn, người đọc phần nào cũng đã có những hiểu biết và nhận định cơ bản về tính cách nhân vật. phan-tich-nhan-vat-ngo-tu-van Theo mạch truyện kể, tác giả đã cho thấy ngay biểu hiện thể tính cách của con người Tử Văn khi có hành động đốt đền để giúp dân trừ bạo. Trong làng của chàng có một ngôi đền linh thiêng, rất được dân làng tôn kính. Tuy nhiên cuối đời nhà Hồ, quân Ngô tràn sang xâm lược, lấn cướp nên vùng ấy trở thành chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có một viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, cướp ngôi đền từ tay Thổ công và từ đấy tác oai tác quái trong dân gian khiến người dân trong vùng sợ hãi. Ngô Tử Văn thấy vậy tức quá. Một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi quyết định châm lửa đốt đền mặc cho mọi người khuyên can.

Theo quan niệm tín ngưỡng dân gian, đốt đền là hành động bất kính, báng bổ thần linh. Tuy nhiên, xét theo lý lẽ, ngôi đền vống chẳng những không mang lại an lành mà còn gây hại cho nhân dân. Do vậy hành động đốt đền của Tử Văn không hề sai trái mà đó là hành động thể hiện rõ một tinh thần khẳng khái, cương trực, vì dân trừ bạo với tinh thần dân tộc diệt trừ hồn ma tên giặc xâm lược. Thêm vào đó, trước khi đốt đền chàng đã tắm gội sạch sẽ, khấn trời, cho thấy thái độ trang nghiêm, tôn trọng thần linh. Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn “vung tay không cần gì cả” cho nên đây không phải là suy nghĩ bồng bột, liều lĩnh nhất thời, cũng không phải vì danh lợi mà vì nghĩa vong thân. Là một người quyết đoán nên sau khi đốt đền xong Ngô Tử Văn không suy nghĩ quá nhiều mà vẫn ung dung. Lúc bị hồn ma Bách hộ họ Thôi xưng là cư sĩ đến chửi mắng, dọa nạt đòi chàng dựng trả đền nhưng Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng điềm nhiên. Đó là thái độ tin tưởng vào chính nghĩa, tin tưởng vào những việc mình đã làm là hoàn toàn đúng đắn. Sau đó thổ công là một ông già áo vải mũ đen phong độ nhàn nhã tính khiêm tốn xuất hiện khiến Ngô Tử Văn ngạc nhiên “sao nhiều thần quá vậy”. Khi nghe thổ công kể rõ sự tình thì chàng lại muốn kiện Diêm Vương vì chàng vẫn tin tưởng vào công lý và chính nghĩa. Khi bị bắt xuống Minh ti vì hồn ma tướng giặc kiện Diêm Vương việc Ngô Tử Văn đốt đền nhưng với tính cách cương trực nên Tử Văn không hề sợ hãi. Tướng giặc đã giả mạo thổ thần, làm hại dân còn các thần ở những đền miếu lân cận ăn của đút nên bao che cho kẻ ác, các phán quan Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế nên hắn có thể qua mắt được Diêm Vương.

Diêm Vương thấy đó mà quát nạt Tử Văn và bênh vực tên tướng giặc. Dù vậy nhưng Tử Văn không hề run sợ mà vẫn cứng cỏi, bình tĩnh minh oan cho mình. Khi tên tướng giặc đổi giọng nhân nghĩa nhờ Diêm vương cử người đến đền Tản Viên lấy chứng cứ thì Tử Văn đã nhanh trí yêu cầu đính thân Diêm Vương đến đền để xác minh. Sau khi đã làm rõ mọi việc thì hồn ma tên tướng họ Thôi bị giam nhốt vào ngục Cửu U, Diêm Vương đã mắng trừng phạt các quan đã bao che, thiếu trách nhiệm và ban thưởng cho Tử Văn. Cuối cùng công lý đã chiến thắng cái gian ác. Chính hành động trượng nghĩa ấy không chỉ giúp Tử Văn minh oan mà còn được sống trở lại, ban thưởng xôi lợn và ban cho chức phán sự đền Tản Viên. Phán sự là chức quan xét xử các vụ kiện tụng, giúp tìm ra và thực thi công lý. Đây là chức quan mà Ngô Tử Văn xứng đáng được nhận vì chàng là người dám đứng ra bảo vệ công lí, chính nghĩa đến cùng. Sự chiến thắng và được ban chức quan của Tử Văn là phần thưởng hoàn toàn xứng đáng, khẳng định chân lý, lẽ phải sẽ luôn chiến thắng tà ác và thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Công bằng, hạnh phúc chỉ đến khi con người cương trực biết đứng lên đấu tranh với cái xấu, cái ác và sự tà gian.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, giàu kịch tính kết hợp yếu tố kì ảo cùng nghệ thuật tương phản xuyên suốt và cách xây dựng nhân vật sáng tạo. Qua hình tượng Ngô Tử Văn, tác giả ca ngợi chính nghĩa, tinh thần quyết liệt chống lại tà gian. Đồng thời cũng ngụ ý phê phán hiện thực xã hội đương thời của Nguyễn Dữ và đúc kết bài học nhân sinh cùng niềm tin vào lẽ phải, tin vào điều đúng đắn. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc bài học sâu sắc về lòng tin vào lẽ phải vào chính nghĩa và có tinh thần đứng lên đấu tranh để tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn.

Nguyễn Dữ là một trong những tên tuổi nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam. Ông được biết đến nhiều nhất qua bộ truyện “Truyền kỳ mạn lục” – một tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà thời bấy giờ. 

Tác phẩm này được ra đời vào khoảng nửa đầu thế kỷ XVI, bao gồm 20 truyện viết bằng chữ Hán ghi chép lại những câu chuyên kỳ lạ trong dân gian. Tuy nhiên đây thực sự là một sáng tác văn học với sự đầu tư, sáng tạo, trau chuốt, gọt giũa về ngôn từ và cốt truyện của Nguyễn Dữ chứ không chỉ đơn thuần là một công trình ghi chép trần thuật lại. Nguyễn Dữ bằng tài năng, trí tưởng tượng phong phú và bằng bút pháp linh hoạt, mạch kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn, tác giả đã đưa người đọc vào một thế giới huyền bí vừa có người, vừa có thần, vừa hư, vừa thật của “Truyền kỳ mạn lục”. Bên cạnh đó, xuyên qua các lớp mù linh ảo, ly kỳ được thêu dệt ấy vẫn hiện lên rất rõ một thế giới thật của cuộc đời mà ở đó nhan nhản những sự độc ác, tham lam của con người. Dẫu vậy, song song với sự tung hoành của cái xấu cái ác, ông vẫn nhìn thấy những phẩm cách thiện lương, trung thực, những tâm hồn thanh cao, vẻ của cái thiện vĩnh hằng. Trong số đó, tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên ” đã đề cao tinh thần cương trực, khẳng khái, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân thông qua nhân vật Ngô Tử Văn và thể hiện niềm tin vào công lý, vào chính nghĩa nhất định sẽ luôn chiến thắng gian tà.

Nhân vật chính của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” – Ngô Tử Văn xuất hiện ngay từ đầu truyện bằng mấy dòng giới thiệu trực tiếp ngắn gọn thông tin về tên họ, quê quán, tính tình, phẩm chất. Theo truyện, Ngô Tử Văn được giới thiệu là người tính tình cương trực, thẳng thắn, khảng khái, nóng nảy, nếu thấy sự gian tà thì sẽ không thể chịu được mà bất bình ngay. Lời giới thiệu mang giọng điệu ngầm ngợi khen có tác dụng định hướng, tạo cho người đọc niềm tin về hành động kiên quyết của nhân vật này. Chuyện kể rằng ở làng Tử Văn có một ngôi đền của tên tướng giặc họ Thôi chết trận làm yêu làm quái trong dân gian. Trước sự việc ngôi đền yêu quái là uế tạp, gây hại cho dân, “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền”. Trong khi mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, không dám làm gì quỷ thần quấy hại nhân dân thì Tử Văn lại hết sức cương quyết, đường hoàng, ung dung hành động. Chàng đã dám làm một việc mà mọi người đều kinh sợ, không ai cả gan dám làm, đó là đốt đền. Bởi theo quan niệm của dân gian, đốt đền là một chuyện động trời mang tính báng bổ, bất kính với thánh thần. Tử Văn cũng biết điều đó nhưng chàng không hề sợ hãi vì đây là hành động xuất phát từ tính cách “vốn ghét sự gian tà” của chàng. Sự khẳng khái, bộc trực của Tử Văn đã dẫn đến một hành động dũng cảm vì dân trừ hại. Ngô Tử Văn tức giận không phải cho riêng mình mà chàng tức giận cho mọi người dân đang bị yêu quái quấy nhiễu. Vì thế nên hành động đốt đền của Tử Văn là đáng ngợi ca vì nó xuất phát từ ý‎ muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, từ lòng tự tin vào chính nghĩa.

Qua đó chứng tỏ cốt cách khảng khái của kẻ sĩ. Tuy nhiên cũng là hành động châm ngòi nổ cho một cuộc chiến giữa chàng và hồn ma tên tướng giặc bại trận. Sự cương trực, khẳng khái của Tử Văn còn được bộc lộ rõ thông qua thái độ của chàng với hồn ma tên tướng giặc. Nguyễn Dữ quả thật rất tài tình khi tạo ra hai hình tượng nhân vật đối lập: một bên là sự ngay thẳng của Tử Văn còn bên kia là sự gian trá, xảo quyệt của viên Bách hộ họ Thôi, tên tướng giặc chết trận nơi đất khách. Hồn ma lưu vong của tên tướng giặc không chỉ cướp đi ngôi đền của Thổ công lại còn ra sức tác oai tác quái, gây hoạ cho dân lành. Hắn thậm chí còn xảo trá tới mức đút lót, doạ nạt những vị thần xung quanh. Khi bị Tử Văn đốt đền, hắn đã dùng những lí lẽ đạo Nho để buộc tội, mượn oai linh quỷ thần để dọa nạt chàng. Thấy Tử Văn không hề sợ hãi thì hắn xuống tận Diêm Vương để thưa kiện. Tên tướng giặc khi sống là kẻ xâm lăng nước ta, tàn hại dân ta, đến lúc chết rồi vẫn quen thói ỷ mạnh hiếp yếu. Tử Văn đốt đền là rất đúng nhưng hắn lại làm như mình là kẻ bị hại, dùng tà phép để trả thù, khiến chàng bị bệnh. Dù cho vậy, trước sự lộng hành ngang ngược đầy trắng trợn và quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ, thậm chí chàng còn chẳng thèm tiếp lời hắn. Thái độ ấy thể hiện một khí phách cứng cỏi, một niềm tin mạnh mẽ quyết liệt vào chính nghĩa, vào hành động đúng đắn của Ngô Tử Văn. phan-tich-nhan-vat-ngo-tu-van Lúc đầu Tử Văn “đơn thương độc mã” tuyên chiến với một kẻ thù đầy sức mạnh hiểm ác nhưng chàng tin vào việc làm đúng đắn của mình và sức mạnh chính nghĩa nên không hề sợ hãi. Hành động “vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên” của Tử Văn trước lời dọa nạt của tên tướng giặc không phải là hành động ngông cuồng, bất cần của một kẻ liều mà đó là hành động tự tin, quyết tâm của người nắm được chính nghĩa trong tay. Mặt khác, bản lĩnh của Tử Văn còn được thể hiện qua thái độ biết ơn, cảm tại trước lời chỉ dẫn của Thổ công nước Việt. Việc thần linh giúp đỡ chàng cũng chứng tỏ Tử Văn dũng cảm, trừ hại cho dân nên thần linh mới phù trợ.

Câu hỏi của Ngô Tử Văn với Thổ công: “Hắn có thực là tay hung hãn có thể gieo vạ cho tôi không?” không phải là câu hỏi hoang mang lo sợ mà chàng muốn “biết địch biết ta” để nắm chắc giành lấy thắng lợi. Dù vậy, về cơ bản thì Tử Văn không hề có lợi thế âm dương phù trợ nào vì chính Thổ công cũng bị đánh đuổi khỏi nơi ở của mình, không dám phản kháng, đấu tranh mà “phải đến nương tựa đền Tản Viên”,”phải tạm ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi”. Sự kiên định, nghĩa khí của Ngô Soạn còn thể hiện rõ trong quá trình chàng bị lôi xuống địa phủ xử tội. Trong cảnh địa phủ rùng rợn với quỷ sứ hung ác, con sông đầy gió tanh sóng xám, Tử Văn bị bọn quỷ sai lôi đi rất nhanh. Chàng bị phán xét là kẻ “tội sâu ác nặng, không được liệt vào hàng khoan giảm”, bị kết thêm tội ngoan cố bướng bỉnh nhưng chàng chẳng hề run sợ, không hề nhụt chí, một mực kêu oan, đòi phải được phán xét công khai, minh bạch. Nhưng ở chốn thiên lao đại phủ, chàng một mình chống chọi đâu phải là điều dễ. Đối diện trước Diêm vương uy nghiêm, Tử Văn đã sử dụng những lý lẽ cứng cỏi, bằng chứng không thể chối cãi để đấu tranh vạch tội tên tướng giặc với giọng điệu rất đanh thép, kiên định vững vàng. Chàng đã bất chấp tính mạng của mình để bảo vệ lẽ phải, không chịu khuất phục trước uy quyền, kiên quyết đấu tranh đến cùng cho công lý và lẽ phải. Nhưng vì chỉ nghe mới một phía mà chưa xác minh sự thật mà Diêm Vương – vị quan tòa xử kiện, người cầm cán cân công lý cũng đã có lúc hồ đồ. Càng đứng trước pháp luật Ngô Tử Văn càng tỏ rõ là người có khí phách lẫm liệt. Chàng không chỉ “kêu to”, khẳng định “Ngô Soạn này là kẻ ngay thẳng ở trần gian” mà còn dũng cảm ra sức vạch trần bộ mặt giả dối của tên bạo tướng gian tàn với lời lẽ rất “cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Giữa chốn công đường nơi âm ty, Tử Văn vẫn bộc trực, khảng khái, giữ vững quyết tâm sắt đá chiến đấu đến cùng vì lẽ phải. Từng bước, Tử Văn đã đẩy lùi mọi sự phản công, kháng cự của kẻ thù và cuối cùng là đánh gục hoàn toàn tên tướng giặc gian manh xảo trá. Sau tất cả, chàng đã chiến thắng hồn ma tên tướng giặc gian tà, bảo toàn được sự sống của mình. Chiến thắng ấy vừa trừng trị đích đáng hồn ma tướng giặc vừa làm sáng tỏ nỗi oan khuất, phục hồi chức vị cho Thổ thần nước Việt và giải trừ tai họa cho nhân dân. Sau khi được minh oan ở minh ti, Tử Văn được trao cho chức phán sự ở đền Tản Viên. Thổ công đến khuyên chàng nên nhậm chức: “người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau”. Thế là Tử Văn đồng ý nhận lời. Việc được phong chức ở đền Tản Viên là một minh chứng cứng rắn vừa nói lên thắng lợi của chàng trong cuộc đấu tranh với tên hung thần xảo quyệt, vừa là phần thưởng xứng đáng cho công lao của chàng, khẳng định chàng là người tốt, chính nghĩa, dám đấu tranh để thực hiện công lí.

Đồng thời khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định luôn chiến thắng gian tà. Thông qua cuộc đấu tranh không khoan nhượng chống lại cái ác, Ngô Tử Văn nổi bật lên là người chính trực, khẳng khái, dũng cảm đối đầu với thế lực tà ác để bảo vệ công lý đến cùng, là một kẻ sĩ cứng cỏi của nước Việt. Từ đó, tác giả Nguyễn Dữ bày tỏ lòng tin, sự khẳng định chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà, thể hiện tinh thần tự tôn dân tộc sâu sắc và bộc lộ quyết tâm sẵn sàng đấu tranh triệt để với cái xấu cái ác. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ đã vận dụng thành công kết hợp hai yếu tố ảo và thực, câu chuyện diễn ra trong màu sắc huyền bí đầy li kì bởi những sự kiện khác thường và cả sự xuất hiện của thế giới âm phủ với những hồn ma, bóng quỷ, người chết đi được sống lại, từ dương gian xuống địa phủ, từ cõi âm về lại cõi dương. Nhưng chuyện cũng lại rất thực bởi cách dẫn dắt, kể chuyện cụ thể với dẫn chứng cả họ tên, quê quán và thời gian, địa điểm diễn ra sự việc. Do đó, yếu tố kì ảo giúp tăng phần li kì, hấp dẫn còn yếu tố thực lại làm tăng tính xác thực, mang lại ý nghĩa xã hội sâu sắc.

Tổng kết lại, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là câu chuyện đề cao nhân vật Ngô Tử Văn – nhân vật đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt với tính cách khẳng khái, chính trực, giàu tinh thần dân tộc, yêu chuộng chính nghĩa, dũng cảm, dám đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác để trừ hại cho dân. Qua cho thấy sự tin tưởng kiên định vào công lý, vào việc chính thắng tà gian. Thông qua cuộc đấu tranh của Ngô Tử Văn, truyện còn ngầm phản ánh thế giới hiện thực của con người với đầy rẫy xấu xa như nạn ăn đút lót, tham quan dung túng, bao che cho cái ác lộng hành, công lý bị che mắt. Bằng một loạt những chi tiết kì ảo, cốt truyện kịch tính, xây dựng nhân vật sắc nét, ngôn ngữ kể chuyện trau chuốt, súc tích, truyện đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, khó phai trong lòng người đọc,

Nguyễn Dữ là tác giả nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam. Tên tuổi của ông gắn liền với danh tiếng của bộ truyện “Truyền kỳ mạn lục”, tác phẩm được đánh giá là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học nước nhà. Trong đó “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là tác phẩm đặc sắc, ca ngợi tính cách dũng cảm, kiên cường, chính trực, dám chống lại cái ác đến cùng, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn - một trí thức nước Việt. 

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” viết bằng chữ Hán theo thể văn xuôi truyền kỳ. Đây là thể loại văn học phản ánh hiện thực cuộc sống qua những yếu tố kỳ ảo hoang đường. Nhân vật trong bộ truyền kỳ gồm cả người, ma quỷ, thần thánh, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, có thể xâm nhập thế giới của nhau. Bộ truyện “Truyền kì mạn lục” được sáng tác vào khoảng thế kỉ XVI, lúc xã hội phong kiến Việt Nam rơi vào suy thoái, khủng hoảng, nhân dân bất bình với tầng lớp thống trị, nhiều nho sĩ rơi vào tâm trạng hụt hẫng, nuối tiếc cho thời thịnh trị dưới sự cai trị của vua Lê Thánh Tông. Nguyễn Dữ sáng tác bộ truyện trong khoảng thời gian ông đã cáo quan ở ẩn vừa để phản ánh tình trạng xã hội, vừa để bộc lộ quan điểm sống và tấm lòng của ông với cuộc đời. Nhân vật chính của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” xuất hiện ngay từ đầu truyện bằng mấy dòng giới thiệu trực tiếp ngắn gọn về tên họ, quê quán, tính tình, phẩm chất.

Ngô Tử Văn được giới thiệu là người tính tình cương trực, thẳng thắn, khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được. Lời giới thiệu mang giọng ngợi khen, có tác dụng định hướng cho người đọc về hành động kiên quyết của nhân vật này. Minh chứng rõ ràng cho tính cách cứng cỏi của Ngô Tử Văn là hành động đốt đền tà của chàng. Trong khi mọi người đều lắc đầu, lè lưỡi, không dám làm gì quỷ thần ở ngôi đền gần làng quấy hại nhân dân thì Tử Văn cương quyết, công khai, đường hoàng, ung dung, tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt hủy ngôi đền. Hành động đó xuất phát từ muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, từ lòng tự tin vào chính nghĩa của Ngô Tử Văn, chứng tỏ cốt cách khảng khái của kẻ sĩ. Sự cương trực, khảng khái của Ngô Tử Văn còn bộc lộ rõ qua thái độ của chàng với hồn ma tên tướng giặc. Tướng giặc khi sống là kẻ xâm lược nước ta, tàn hại dân ta, khi chết rồi vẫn quen thói ỷ mạnh hiếp yếu, cướp nơi trú ngụ của thổ thần nước Việt, lại còn gian trá bày trò đút lót rồi tác yêu tác quái với nhân dân trong vùng. Hắn bị Tử Văn đốt đền là đáng đời nhưng lại hiện hình, xảo quyệt làm như mình là kẻ bị hại, dùng tà phép khiến cho chàng bị sốt nóng sốt rét, đầu lảo đảo. Hồn ma tướng giặc buông lời mắng mỏ, đe dọa, quyết kiện Tử Văn xuống tận Diêm Vương. Trước sự ngang ngược trắng trợn, quyền phép đáng sợ của hồn ma tướng giặc, Ngô Tử Văn vẫn điềm nhiên, không hề run sợ mà tự tin, không coi những lời đe dọa ra gì, thậm chí chẳng thèm tiếp lời hồn ma tướng giặc. Thái độ ấy thể hiện một khí phách cứng cỏi, một niềm tin mạnh mẽ vào chính nghĩa, sự đúng đắn trong hành động của Ngô Tử Văn. Mặt khác, bản lĩnh của chàng còn thể hiện qua thái độ biết ơn lời chỉ dẫn của thổ thần nước Việt.

Do Tử Văn dũng cảm, trừ hại cho dân nên thần linh mới phù trợ giúp đỡ chàng. Tính cách kiên định chính nghĩa của Ngô Soạn còn thể hiện rõ trong quá trình chàng bị lôi xuống địa phủ. Cảnh địa phủ rùng rợn với quỷ sứ hung ác, con sông đầy gió tanh sóng xám. Tử Văn bị bọn quỷ sai lôi đi rất nhanh, bị phán xét lạnh lùng là kẻ “tội sâu ác nặng, không được liệt vào hàng khoan giảm”, bị kết thêm tội ngoan cố bướng bỉnh nhưng chàng chẳng hề run sợ, không hề nhụt chí, một mực kêu oan, đòi phải được phán xét công khai, minh bạch. Khi đối diện trước Diêm vương uy nghiêm, Tử Văn đấu tranh vạch tội tên tướng giặc bằng những lí lẽ cứng cỏi, bằng chứng không thể chối cãi, giọng điệu rất đanh thép vững vàng. Chàng đã bảo vệ lẽ phải mà bất chấp tính mạng của mình, không chịu khuất phục trước uy quyền, kiên quyết đấu tranh cho công lí và lẽ phải đến cùng. Kết quả, chàng đã chiến thắng hồn ma gian tà của tên tướng giặc, bảo toàn được sự sống của mình, được tiến cử vào chức phán sự đền Tản Viên, chịu trách nhiệm giữ gìn bảo vệ công lí. Chiến thắng ấy của Ngô Tử Văn có nghĩa vô cùng to lớn, đã trừng trị đích đáng hồn ma tướng giặc xảo trá, làm sáng tỏ nỗi oan khuất, phục hồi chức vị cho thổ thần nước Việt, giải trừ tai họa cho nhân dân.

Qua cuộc đấu tranh không khoan nhượng, chống lại cái ác, Ngô Tử Văn đã nổi bật lên là người chính trực, khảng khái, dũng cảm bảo vệ công lí đến cùng, là một kẻ sĩ cứng cỏi của nước Việt. Từ đó, tác giả Nguyễn Dữ đã khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định thắng gian tà, thể hiện tinh thần tự tôn dân tộc, bộc lộ quyết tâm đấu tranh triệt để với cái xấu cái ác. Truyện thông qua cuộc đấu tranh của Ngô Tử Văn còn ngầm phản ánh thế giới thực của con người với đầy rẫy sự việc xấu xa như nạn ăn của đút, tham quan dung túng che dấu cho cái ác hoành hành, công lí bị che mắt. Truyện gây ấn tượng bằng một loạt những chi tiết kì ảo, cốt truyện giàu kịch tính, cách xây dựng nhân vật sắc nét, ngôn ngữ kể chuyện trau chuốt, súc tích. Truyện ca ngợi nhân vật Ngô Tử Văn, một trí thức nước Việt khảng khái, nhân cách cứng cỏi, cao đẹp, qua đó bộc lộ niềm tin vào công lí, vào việc chính thắng tà.