Top 15 đặc sản Kon Tum ngon "thần sầu" khiến thực khách ăn quên lối về

Bún đỏ cao nguyên là một trong những món ăn ngon tại Kon Tum mà bạn không nên bỏ lỡ. Khác với những món bún như bún bò, bún chả cá, hay bún mắm,… bún đỏ cao nguyên đơn giản hơn từ cách chế biến đến cách thưởng thức.

Nguyên liệu chính của món bún đỏ cao nguyên chính là cua đồng, một ít chả viên cùng trứng cút luộc. Tuy là món đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự khéo léo mới có thể làm nên một tô bún đỏ cao nguyên hấp dẫn từ màu sắc cho đến mùi vị.

Bún đỏ cao nguyên ấn tượng ngay từ đầu với màu hơi đỏ của hạt điều, rồi màu đỏ au bắt mắt của từng miếng cà chua, đặt cạnh màu xanh tươi non của đĩa rau sống, hay màu nâu của chả cá, của riêu cua, màu trắng của trứng cút luộc. Tất cả hòa hợp làm nên một tô bún ngon từ ánh mắt!

Nếu nhìn qua nhiều người sẽ lầm tưởng món bún đỏ cao nguyên là bún riêu, hay canh bún được bày bán ở nhiều phố thị. Nhưng điểm khác của bún đỏ cao nguyên chính là ăn kèm với rau cần đước, với giá cùng mỡ hành, mỡ tóp, và trứng cút luộc.

Đúng như tên gọi của món ăn, món gói này sẽ có các nguyên liệu chính là các loại lá. Chỉ một món đặc sản Kon Tum này thôi mà trên mâm ăn sẽ bày đến 40- 50 loại lá. Các loại lá thường thấy trên mâm có thể kể đến như: lá cải, tía tô, đinh lăng, lá sung, lá mơ, rau húng,…

Để thưởng thức món ăn này, bạn cũng cần phải ăn có kiểu cách, không được ăn các loại lá một cách ngẫu nhiên, mà cần có quy trình đó nhé. Đầu tiên, bạn sẽ lấy lá cải hoặc mơ để làm lá cuốn. Sau đó, bạn chọn thêm những lá có vị chua và các lá khác tùy theo khẩu vị và cuốn thành hình cái phễu nhỏ. Bạn tiếp tục bỏ thịt ba chỉ, tôm và bì lợn,… vào chiếc phễu lá vừa tạo. Đừng quên cho vào đó chút tiêu, muối và một chút nước chấm. Mỗi lần ăn bạn có thể thử những loại lá khác nhau để có thể thử đủ mùi vị của món gỏi lá này nhé.

Vùng đất Tây Nguyên vốn nổi tiếng với nhiều loại rượu quý, một trong số đó là rượu ghè. Được ủ bằng gạo nếp hoặc sắn cùng hàng chục loại lá cây, rễ cay rừng tạo nên hương vị rượu vô cùng đặc biệt. Mùi thơm của loại rượu này khá dễ chịu và có vị ngọt đậm nhưng không nồng. Rượu ghè được đựng trong những chum lớn và được uống như cách uống rượu cần thông thường.

Rượu ghè trở thành một đặc sản Kon Tum làm quà nói riêng và đặc sản của Tây Nguyên nói chung. Người ta bảo nếu lên đây mà chưa thưởng thức rượu ghè thì xem như niềm vui giảm nửa. Bởi qua cách uống, qua hương vị ẩn giấu phía sau loại rượu này là cả một nét văn hóa đặc trưng lâu đời của đồng bào dân tộc, sẽ khiến người thưởng thức như cảm nhận nhiều hơn và thêm yêu thương hơn vùng Tây Nguyên gió lộng này.

Heo quay chắc chắn không còn xa lạ gì với nhiều người. Nhưng nếu như có dịp du lịch Kon Tum thì du khách cũng nên thưởng thức món heo Măng Đen quay này dù chỉ 1 lần. Bởi, heo quay ở đây đều là những chú heo rẫy loại nhỏ, con to nhất cũng chỉ khoảng 20kg, đều được nuôi thả tự nhiên. Cho nên, thịt heo Măng Đen đều rất thơm và chắc, không hề bị bở và đặc biệt đây là thịt sạch, không lo bị bơm thuốc tăng trọng.

Heo Măng Đen sau khi giết thịt rồi sẽ được sơ chế qua một cách sạch sẽ. Nội tạng heo sẽ được đem đi tẩm ướp các loại gia vị rồi được chế biến thành đa dạng các món ăn mới lạ và đặc biệt. Phần còn lại sẽ được để nguyên con và quay chín trên bếp than hồng. Những miếng thịt heo Măng Đen vàng ươm và bóng nhẫy sẽ khiến bất cứ ai khó lòng mà cưỡng lại được.

Cá chua là một món ăn để dự trữ của người dân vùng núi ở Kon Tum. Cách chế biến món ăn dân dã này khá dễ dàng, đầu tiên người dân sẽ chọn loại cá niệng đặc trưng, đây là một loại cá giống cá trôi có rất nhiều ở sông suối Tây Nguyên.

Những con cá niệng sau khi đánh hết vẩy, lấy ruột bỏ, rửa sạch mang, cắt thành từng khúc nhỏ chừng 2 đến 3 cm rồi để cho ráo nước. Khi cá đã khô nước sẽ được trộn cùng muối, lá bép, ớt, thính ngô. Tiếp tục đưa cá vào từng ống lồ ô khô, sạch rồi nút hai đầu thật kín rồi để lên gác bếp, đợi vài ngày là có món cá chua độc đáo.

Trong ăn uống ở Kon Tum, với nhiều người, cá chua là một món ăn độc đáo, dẫn dã và điều đặc biệt là để càng lâu thì từng miếng cá lại càng thấm gia vị, nên khi nếm một miếng cá chua thực khách sẽ thấm được vị mặn của muối, vị cay của từng trái ớt rừng, vị ngọt dịu nhẹ của lá bép, cùng với hương thính ngô thơm lừng sau khi lên men cho vị chua độc lạ. Tất cả làm nên một món cá chua có một không hai, một hương vị rất riêng của vùng núi Tây Nguyên.

Khi nói về một trong những món ăn đặc sản ở Kon Tum như món ăn đặc sắc cá gỏi kiến vàng thì bạn cần biết đây chính là món ăn có sự kết hợp của 2 nguyên liệu chính là cá suối và kiến vàng. Đối với cá suối, người dân nơi đây sẽ săn lùng những chú cá thật to lớn, cực tươi ngon, thịt cá phải chắc, vảy thì đều. Có như thế thì thịt con cá mới săn chắc, rắn rỏi lại còn ngọt và có thể hòa quyện thật tốt với nguyên liệu quan trọng thứ hai là kiến vàng. Còn đối với nguyên liệu thứ 2 là kiến vàng, người dân sẽ tìm kiếm những tổ kiến thật to, có một khối lượng trứng vô cùng lớn bởi trứng kiến vàng rất thơm, ăn lại bùi và ngậy. Khi đã có 2 nguyên liệu chính, thì tới bước sơ chế cá, kiến vàng được bắt đầu để chế biến ra được món cá gỏi kiến vàng đặc sản.

Đặc sản Kon Tum tiếp theo được nhắc đến trong danh sách này đó chính là dế chiên. Món ăn này mang đến cho người thưởng thức vị thơm, bùi, đậm đà mà không hề ngấy đây nhé. Đây chắc chắn là món ăn xa lạ với người đồng bằng, những với những người dân tộc thiểu số, đây lại là món ăn rất quen thuộc.

Để đĩa dế chiên có chất lượng đạt chuẩn, vàng thơm thì công đoạn chế biến cần rất nhiều công đoạn. Dế được bắt về cần rửa sạch và để ráo nước. Sau đó, cho dế vào chảo dầu đang sôi để chiên. Tiếp đó, để tăng thêm hương vị, bạn cần cho thêm gia vị, ớt quả, lá chanh, sả thái nhỏ vào rang chung. Một lưu ý nhỏ là khi cho gia vị vào cần đảo nhanh để lá chanh không mất đi màu xanh. Như vậy là bạn đã có một đĩa dế ngon “nhức nách” rồi.

Có 2 loại rượu đặc biệt nên thử ở Măng Đen chính là rượu ghè và rượu sim. Nếu rượu ghè mang dáng dấp của chân chất, mộc mạc của rừng già Kon Tum thì rượu sim lại có những đặc trưng của vang, vị ngọt hoang dại của sim rừng, thơm ngon đặc biệt vô cùng.

Chế biến từ những quả sim thơm ngon nhất ở vùng đất cao nguyên quanh năm mát mẻ, loại rượu vang sim danh một vùng chính là đặc sản nổi tiếng của Măng Đen cũn như Kon Tum. Rượu có màu tím đen của sim, vị thơm dịu nhẹ quện với hơi men, dù uống quá chén cũng không hề bị đau đầu. Là thứ đồ uống chất lượng nhưng giá thành cũng không quá cao, chỉ từ 300 – 400 nghìn đồng cho một chai 375ml được bày bán ở rất nhiều cửa hàng, tiệm tạp hóa tại Kon Tum.

Đây là món đặc sản Kon Tum mua làm quà biếu sếp hay đối tác khá phù hợp bởi bao bì rượu vang sim được đóng gói khá sang trọng, hương vị rượu thơm ngon, chất lượng.

Có dịp du lịch Kon Tum, du khách sẽ biết một điều khá thú vị là có loại cà đắng mọc rất nhiều ở vùng đất này. Cà đắng vốn là một loại cà mọc dại trong rừng, trên nương của nhiều đồng bào ở tỉnh Kon Tum. Cà đắng cho những quả to hơn quả cà pháo, có màu xanh đậm, và từ lâu trở thành một món ăn dân dã của các dân tộc ở đây.

Trong văn hóa ẩm thực Kon Tum, cà đắng là nguyên liệu quen thuộc và không thể thiếu. Cà đắng có thể làm thành nhiều món ăn khác nhau, đầu tiên dễ làm nhất là món cà đắng hơi già đâm cùng ớt, trộn với cá khô nướng làm món gỏi đơn giản để nhậu. Món ăn này cho vị đắng đến tê tái nhưng càng ăn càng thấm vị ngọt, và là đặc sản để uống rượu. Bên cạnh đó, cà đắng được nấu thành nhiều món như kho cá khô, nấu cùng nhiều loại thịt như heo, bò, dê,….cùng các loại thủy hải sản khác đều rất ngon.

Người Jẻ Triêng ở huyện Đăk Glei còn có món đặc sản là thịt chuột đồng, được chế biến chủ yếu thành hai món là: thịt chuột nướng và chuột khô gác bếp. Mùa lúa nương chín vàng, cũng là mùa chuột đồng béo ngậy, ngon nhất, người dân vào mùa săn bắt chuột. Cuộn nhanh một đống rơm khô, nổi lửa lên thui trụi lông, bằng cách này thịt chuột dậy mùi thơm và giữ vị ngọt vẫn nguyên.

Sau khi làm sạch lông, mổ bụng, lột bỏ nội tạng, nhanh chóng rửa qua nước, xát chút muối lên khắp mình chuột rồi lấy que tre xiên thẳng, đem ra nướng trên bếp than cho vàng, dậy mùi thơm lên. Ăn kèm với ít xoài rừng chua, làm chén muối tiêu rừng, cay nồng, rất thích hợp. Kiếm thêm ít rau dớn rừng, bỏ vào ống le, đổ chút nước, đem nướng trên bếp rơm, chỉ một chút là đã có món ăn ngon lành.

Chỉ là món xôi nấu từ gạo nếp quen thuộc, kết hợp khéo léo với măng rừng nhưng đã trở thành món điểm tâm sáng thân thuộc với mỗi người dân tại Kon Tum.

Cách làm xôi măng khá đơn giản và chẳng mấy cầu kỳ. Măng tươi sau khi được đào trên rừng về lột bỏ vỏ ngoài, rửa sạch và thái miếng vừa ăn. Qua công đoạn sơ chế để làm mất mùi ngái, măng được đem xào qua với gia vị để trở nên đậm đà. Gạo nếp chọn loại ngon đem ngâm trong nước muối loãng có pha thêm bột nghệ để lên màu khoảng 8 tiếng thì mang ra đồ chín.

Mang nét đặc trưng riêng trong vẻ quyến rũ của màu sắc với đôi chút vàng tươi của măng rừng, đặt trên bát xôi nếp màu nghệ, xôi măng hấp dẫn người qua lại bằng cả mùi thơm đặc biệt, khiến biết bao người đều nán lại chỉ để mua cho được gói xôi kịp giờ đi làm. Vô tình món ngon ấy trở thành thứ để níu chân người một lần qua phố núi Tây Nguyên.

Cá tầm Kon Tum đã được xác lập kỷ lục trong danh sách các món ăn đặc sản nổi tiếng của vùng núi rừng Tây Nguyên. Đặc biệt, khu vực Măng Đen là điểm nhấn trong các tour du lịch Kontum, đồng thời cũng là “thánh địa” của những con cá tầm đắt giá nhất.

Cá tầm nấu măng chua đòi hỏi người chế biến phải am hiểu về nhiệt độ khi nấu món. Đầu tiên, sơ chế cá tầm và măng chua. Sau đó chuẩn bị các nguyên liệu tương tự như nồi canh chua của người miền Nam, gồm: cà chua, thơm, giá, hành lá, rau mùi… rồi bắt nồi nước dùng lên cho sôi . Khi nước bắt đầu sôi, người ta cho măng chua thái lát vào. Lưu ý không để măng quá chín. Khi thấy nồi nước đã sôi lớn, người ta cho cá tầm vào tiếp theo. Cá tầm chỉ được làm sôi trong nồi dưới 20 phút. Sau đó nhỏ lửa rồi nêm nếm thêm ít nước mắm, ớt, tiêu. Vậy là thực khách đã được thưởng thức món cá tầm nấu măng chua chính hiệu Kon Tum.

Dân tộc Brâu có nhiều các món ăn được chế biến từ rau rừng, thịt thú rừng như: heo rừng, thịt dúi, chuột đồng…. Trong đó phải kể đến các món từ con nhím vừa bổ, vừa ngon mà còn phong phú cách chế biến.

Từ những miếng thịt nhím được làm sạch, người Brâu đã xây dựng nên một thực đơn đa dạng trong những mùa lễ hội của họ. Từ món thịt nhím nướng trên than hồng đến món thịt nhím nhồi ống lồ ô hay độc đáo như canh xương nhím nấu bột bắp, rồi thịt nhím gói lá dong … những món ăn mà chỉ nghe tên thôi ai cũng phải ao ước được thưởng thức một lần.

Thịt nhím có vị ngọt có công dụng nhuận tràng, bổ dưỡng. Những món ăn được chế biến từ thịt nhím của người Brâu độc đáo, thơm ngon. Từng miếng thịt chắc, không có mỡ, lớp bì dày giòn ăn rất đã! Trong số những món ăn được chế biến ở trên thì với người Brâu món thịt nhím nhồi ống lồ ô, và thịt nhím nướng than hồng là hai món đặc sản. Hai món ăn này có vị ngọt nguyên chất, thơm, giòn độc đáo.

Nghệ thuật làm các món nướng trong ống lồ ô này ban đầu xuất phát từ đồng bào dân tộc Ba Na. Các nguyên liệu nấu ăn như thịt, cá, rau củ,… đều được nướng trong ống lồ ô độc đáo và tạo ra các món ăn ngon đặc biệt mà không nơi nào có được.

Các nguyên liệu nấu ăn ban đầu sẽ được trộn chung với nhau như cá phi lê, các loại thịt gia súc, gia cầm, rau rừng, cà tím thái nhỏ cùng các gia vị. Sau đó, nhồi tất cả mọi thứ vào ống lồ ô và đem đi nướng trên bếp than. Tuy nhiên, đối với các loại thịt gia cầm và gia súc thì phải được sơ chế qua bằng cách thui rơm trước khi thái nhỏ bỏ vào ống lồ ô.. Có thể nói đây là một cách chế biến đồ ăn rất đặc biệt chỉ có tại Kon Tum mà thôi!

Cây mì hay còn được gọi là cây sắn được biết đến như một nguồn thực phẩm với nhiều món ăn được chế biến từ củ nhưng ít ai biết lá non của cây mì cũng có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon đủ dưỡng chất mang lại lợi ích cho sức khỏe của con người.

Với người dân Kon Tum, món ăn từ lá mì đã có mặt từ rất lâu lắm rồi, là món ăn thông dụng cực kỳ yêu thích trong những bữa ăn gia đình của các đồng bào dân tộc thiểu số, trong các dịp đãi khách quý và thậm chí cả trong dịp lễ hội lớn, nhỏ của cộng đồng. Nhưng không phải lá của bất kỳ loại mì (sắn) nào cũng có thể ăn được. Theo kinh nghiệm của bà con các dân tộc thiểu số tại Kon Tum, giống mì có lá ăn được là giống mì gòn (mì ta) cuống và gân lá có màu đỏ, củ khi nấu lên nở bung, bở, bùi rất ngon và một loại mì ko cho củ, chỉ chuyên để ăn lá, có cuống trắng, lá nhỏ, xanh, dài.