Top 15 đặc sản Ninh Bình nổi tiếng vẫy gọi du khách dừng chân

Nhắc đến Ninh Bình thì chắc ai cũng biết đến món cơm cháy ruốc rất nổi tiếng, đã làm nên thương hiệu đặc sản Ninh Bình. Cơm cháy Ninh Bình có nhiều loại khác nhau, mỗi loại đều mang một nét đặc trưng và vị ngon riêng.

Tuy nhiên, gạo làm cơm cháy đặc sản Ninh Bình đều phải là gạo dẻo, chọn lọc từ gạo tám thơm Hải Hậu (thuộc tỉnh Nam Định) rồi được nấu bằng nồi gang có đáy dày, phải canh cho nước, lửa vừa đủ để có được cơm cháy ngon nhất. Sau khi gạo đã được nấu thì đem phơi nắng, nhất định chỉ được phơi một nắng thì gạo mới giữ được độ ngon ngọt.

Cá nhệch là đặc sản của vùng đồng bằng ven biển Ninh Bình - Thanh Hoá. Gỏi cá nhệch Ninh Bình không chỉ có hương vị đặc biệt mà còn có cách ăn độc đáo. Mặc dù là món ăn dân dã của người dân ven biển Kim Sơn nhưng đây cũng là đặc sản hàng đầu cho du khách tới cố đô Hoa Lư.

Ăn gỏi nhệch nhất thiết là phải có rau thơm đi cùng. Rau thơm gồm: lá sung, lá đinh lăng, vọng cách, lá mơ lông… Và các loại quả như khế, sung, ớt….Gỏi nhệch có thể ăn cùng với bánh đa vừng. Các loại rau thơm có thể để nguyên lá hoặc thái nhỏ và trộn lẫn với nhau.

Nem chua thường được biết đến là một món ăn nổi tiếng của Thanh Hóa nhưng ít ai biết rằng nem chua Yên Mạc ở Ninh Bình cũng là một loại đặc sản nức tiếng. Khác với món nem chua nổi tiếng của Thanh Hóa hay nem Phùng, nem chua Yên Mạc Ninh Bình là một món ăn được chế biến có phần cầu kì và cẩn thận hơn rất nhiều, chính vì vậy mà khi thưởng thức bạn sẽ thấy hương vị của món ăn này vô cùng đặc biệt.

Ăn nem chua Yên Mạc ngon nhất là ăn kèm với các loại lá sung, lá mơ, lá đinh lăng. Tất cả tạo nên một vị tổng hòa thật đặc biệt, rất đắm thắm vị quê hương. Dù ăn ngay hay để lâu, khi gỡ nem ra vẫn rời, tơi, có màu hồng của thịt lợn.

Nhắc đến đặc sản Tràng An Ninh Bình chắc chắn không thể thiếu món thịt dê nổi tiếng mà bất kể ai khi đặt chân tới Ninh Bình cũng muốn được thưởng thức. Vị thơm ngon một cách đặc biệt của thịt dê núi từ lâu đã tạo nên tiếng thơm gần xa, để rồi đi vào lòng du khách một cách đậm nét nhất.

Dê được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như tái dê, dê xào lăn, dê nướng hay lẩu dê, nem dê. Đặc biệt một món mà bất kể quán ăn nào cũng có chính là cơm cháy ăn cùng sốt dê đậm đà. Với những cánh mày râu thưởng thức các món ăn đặc sản dê và nhâm nhi những ly rượu thì quả thực sẽ vô cùng ngon miệng.

Nói đến rượu cần nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vùng rừng núi đại ngàn Tây Nguyên nhưng bạn có biết, giữa mảnh đất cố đô Ninh Bình lại có loại rượu cần thơm ngon hảo hạng đó là rượu cần Nho Quan. Rượu cần Nho Quan là loại rượu được tạo ra bởi bàn tay đồng bào dân tộc Mường tại Ninh Bình.

Hương vị của rượu rất lạ, đó là bởi men rượu được làm từ vỏ cây mun, đem xay nhuyễn cùng với củ riềng, gừng, lá ổi. Cái rượu lại không phải là loại còn nguyên hạt, mà chúng được đem xay nứt đi rồi mới nấu thành cơm, trộn cùng với men để ủ ít nhất trong 3 tháng mới đem ra uống. Vị ngọt lừ, lại thơm mùi của gạo, của các nguyên liệu tạo nên sự khoan khoái, như mời gọi thưởng thức và cũng bởi cách làm loại rượu này cũng vô cùng đặc biệt, bởi thành sản phẩm mà không qua khâu chưng cất lửa.

Trong thực đơn các món đặc sản Cố Đô ta không thể không kể đến món "nem dê", được làm từ thịt dê núi Ninh Bình. Nem dê Ninh Bình luôn khiến các thực khách phải say mê và thích thú bởi hương vị đặc trưng không đâu có.

Nem dê Ninh Bình được chế biến 100% từ thịt dê núi lên men. Cái vị nem dê chua chua ngọt ngọt, thơm nồng vị của núi rừng sẽ khiến người ăn luôn nhớ mãi. Nem dê ăn cùng với lá sung, lá ổi, cùng với khế, quả chuối xanh, lá mơ, rau thơm chấm với tương gừng, vị ngọt và hơi cay cay tê tê đầu lưỡi là nét đặc trưng rất riêng của nem dê Ninh Bình.

Xôi trứng kiến, đúng như chính cái tên gọi, món xôi này chế biến từ chính trứng của loại kiến nâu, sống rất nhiều ở vùng đá vôi huyện Nho Quan. Bình thường, mùa trứng kiến diễn ra rất ngắn ngủi, chỉ độ tháng 2 Âm lịch hàng năm nên đừng quên tranh thủ thưởng thức ngay khi có cơ hội đến Binh Bình.

Trứng kiến được chọn của loài kiến nâu, làm tổ trên ngọn cây ở vùng núi đá vôi lởm chởm, hương vị béo ngậy. Trứng được mang về, đãi trong nước ấm, ướp muối rồi phi hành khô, mỡ gà cho dậy mùi thơm rồi gói trong lá chuối ngự. Xôi nếp nấu chín thơm thì cho trứng kiến vào đảo đều cho hạt xôi quyện với trứng kiến. Món ăn vừa lạ vừa quen, hấp dẫn vô cùng.

Nếu miền Tây có món mắm cá linh, cá sặc, miền Trung lại có mắm ruốc, mắm cái thì Ninh Bình lại gây thương nhớ bởi món mắm tép Gia Viễn. Mắm tép Gia Viễn thường được lựa chọn rất tỉ mỉ từ những con tép béo núc ở vùng chiêm chũng Gia Viễn ở Ninh Bình. Đặc biệt, hầu hết các hộ dân tại đây thường chế biến hoàn toàn thủ công trong các chum chậu nhưng đảm bảo về vệ sinh.

Những con tép làm nguyên liệu phải là tép diu (hay còn gọi là tép riu), loại tép hình dáng nhỏ, thân tròn màu xanh lam. Người ta đem tép rửa sạch và để khô ráo nước. Đem trộn tép với thính gạo vàng (gạo đem rang và giã nhỏ) và muối theo một tỉ lệ nhất định. Sau đó, đem hỗn hợp vào hũ, đổ ít nước sôi để nguội và ủ trong vòng 6 tháng để có được những mẻ mắm tép ngon.

Rượu Kim Sơn là rượu được chưng cất từ gạo nếp, men thuốc bắc, nguồn nước giếng khơi tự nhiên, sản xuất theo bí quyết của người dân các làng nghề tại Kim Sơn. Rượu thường có nồng độ cao, trong suốt, bọt tăm rượu càng to thì độ rượu càng cao. Trước đây, rượu được đựng trong các vò đất và nút lá chuối khô, khi uống vào cảm thấy rất thơm và êm dịu.

Tại Kim Sơn, nếu rượu được nấu từ gạo lứt nếp chiêm gọi là rượu chiêm và rượu được nấu từ gạo lứt nếp vụ mùa thì gọi là rượu mùa. Khi nấu rượu thì gạo nếp không cần xay trắng, chỉ cần xay lứt, có nghĩa là lớp cám bọc bên ngoài hột gạo còn y nguyên.

Ốc núi Ninh Bình là một món ăn mới được biết đến từ 1, 2 năm về trước. Tuy nhiên nó đã thực sự chinh phục được thực khách và trở thành một món ăn đặc sản nổi tiếng của Ninh Bình. Ốc núi ở đây không phải thời điểm nào cũng có, và cũng không phải xuất hiện cả một mùa, lại sinh sống trong hốc đá nên khá hiếm. Thời điểm bắt được nhiều ốc nhất lại chính là những say những ngày hạn, trời đổ mưa to.

Để bắt được ốc núi người dân nơi đây phải leo lên sườn núi để bắt về. Chưa nói đến mùi vị, chỉ nói đến tác dụng thì đã đủ để người ta chú trọng loại ốc này. Thức ăn chủ yếu là các loại thuốc trên núi, trong đó có cả thuộc quý nên ốc núi có tác dụng rất tốt đối với sức khoẻ. Vì vậy khi sơ chế ốc, người ta thường không ngâm kỹ mà chỉ rửa sơ qua để giữ lại các vị thuốc. 

Người ta thường đồn nhau rằng muốn ăn bún chả quạt ngon nhất định phải đến với Ninh Bình bởi hiếm có được nơi nào có bún chả quạt ngon và đặc biệt đến vậy. Sự khác biệt nằm ở chính miếng chả. Nếu bún chả Hà Nội là những miếng chả viên, chả từ thịt ba chỉ, thì bún chả Ninh Bình lại có cách làm chả rất khác.

Thịt băm và tẩm ướp theo bí quyết riêng thật đậm đà, rồi cho cả vào vỉ, nướng nguyên một miếng to trong vỉ kẹp sắt chứ không nắn thành miếng nhỏ. Chả nướng vàng xém cạnh nhưng không hề bị khô, trông đến là thu hút.

Cua đồng rang lá lốt Ninh Bình là một trong những món ăn đặc sản mang đậm chất đồng quê nhưng đã gây “ tiếng vang”’ khắp gần xa cả trong và ngoài nước. Cua đồng có lẽ là một món ăn dân dã, chỉ những người dân ở vùng quê mới có được. Vì đây là loài cua được sống tự nhiên, món ăn của nó cũng từ đồng ruộng thiên nhiên nên thịt cua rất thơm, dai và ngon.

Để có được món cua đồng rang hấp dẫn “ thị giác” nhiều người đến vậy đều nhờ vào sự “ chế biến” tài tình của người dân nơi đây. Chính vì không sử dụng cua nuôi, từ những con cua đồng béo ngậy cùng lá lốt rửa sạch thái sợi rang giòn tạo nên một hương vị quê nhà đặc biệt, mang đến cho thực khách những ấn tượng khó phai.

Miến lươn gia truyền ở Ninh Bình là một đặc sản nổi bật, khác biệt với những vùng miền khác bởi nước dùng làm từ xương lươn, ninh cùng xương ống thật lâu, vớt bọt liên tục để nước giữ được độ trong cũng như vị béo tự nhiên. Thịt lươn lại được rim theo công thức riêng nên khi ăn thấy lươn thơm, béo ngọt mà không hề có mùi tanh.

Miến lươn Bà Phấn là quán miến lươn gia truyền đã có từ rất lâu, nổi tiếng từ những năm 1960 đến tận bây giờ. Bà truyền nghề cho 3 người con trai cuối. Cả 3 nhà hàng của các con Bà Phấn hiện ở liền nhau cùng một vị trí là ngã tư đường Trần Hưng Đạo, thành phố Ninh Bình, một ngã ra chợ Rồng, một ngã vào Bệnh viện tỉnh.

Gáo là một loại cây tầm nổi thường mọc ở khe suối hoặc chân đồi, không chỉ có tác dụng làm thuốc mà còn dùng để nấu ăn. Quả gáo có vị chua,hơi ngọt mát và có mùi thơm nên thường được dùng để nấu các món canh chua thay me, sấu tuy nhiên ngon hơn cả là món cá kho gáo – món ăn trở thành đặc sản Ninh Bình mỗi khi nhắc tới món ngon đất cố đô Hoa Lư.

Người dân Ninh Bình đã tạo nên một món ăn ngon chỉ từ những nguyên liệu đơn giản, nhờ đôi bàn tay khéo léo của mình. Món cá kho gáo không chỉ trở thành đặc sản mang hương vị quê hương đối với người dân Ninh Bình, mà còn là niềm tự hào, thể hiện sự tinh tế trong cách nấu ăn của người dân nơi đây.

Bún mọc Tố Như không chỉ là món ăn nổi tiếng của nhà hàng Tố Như mà còn là một món ăn đặc sản của Ninh Bình. Để có được bát bún ngon, người làm bún phải rất kỳ công từ khâu chọn gạo xay, sàng, lọc sao cho khi chế biến sợi bún trắng, dẻo, săn tròn.

Bún mọc Tố Như không dùng bát to, cho bún, bỏ mọc, chan nước để ăn như các nhà hàng khác mà các thứ để riêng. Mỗi suất ăn là một đĩa bún, một tô nước dùng có 5 chiếc mọc, một đĩa rau sống. Ăn nhiều ít, thứ gì, đến đâu lấy đến đó. Đủ ăn, đủ dùng theo ý muốn, không gò ép. Đây cũng là cái khác của bún mọc Tố Như.